21 lipca 2025 roku zmieniają się zasady certyfikacji ECBA od IIBA (International Institute of Business Analysis), czyli w najpopularniejszym certyfikacie wstępnym dla osób, które:
- wchodzą do świata analizy biznesowej,
- chcą się przebranżowić do IT,
- potrzebują usystematyzować swoją wiedzę,
- albo po prostu chcą sprawdzić, na jakim poziomie są ich kompetencje jak mają się do międzynarodowych standardów.
I to właśnie ten egzamin ECBA przechodzi ważne zmiany. W momencie, kiedy to piszę, do wejścia w życie nowych zasad został jeszcze miesiąc. Jeśli więc masz ten certyfikat na radarze, warto wiedzieć, co się zmieni, jak się przygotować i co to oznacza dla osób, które planują podejście do ECBA w 2025 roku.
Dlaczego zmieniają się zasady certyfikacji ECBA?
Główny powód? Feedback z rynku. IIBA zebrało informacje zwrotne zarówno od analityków, którzy należą do organizacji, jak i od firm rekrutujących osoby na stanowiska juniorskie w obszarze analizy biznesowej.
I co wyszło? Dwa kluczowe wnioski:
- Potrzebujemy więcej praktyki.
Wiedza teoretyczna już nie wystarcza. Pracodawcy oczekują, że osoba z certyfikatem ECBA nie tylko „wie, co to jest analiza interesariuszy”, ale potrafi też zastosować tę wiedzę w praktyce np. w realnym projekcie. - Rośnie presja na efektywność.
W dobie AI jeden analityk często ma „dowozić” więcej niż kiedyś. Liczy się więc nie tylko wiedza, ale też umiejętność działania, organizacji pracy i samodzielności już na starcie.
Dlatego IIBA postanowiło zmodyfikować egzamin ECBA. Tak, by lepiej przygotowywał do realiów pracy w IT.
Co się zmienia w egzaminie ECBA, a co zostaje bez zmian?
Na szybko:
✔️ Liczba pytań: zostaje taka sama – 50.
✔️ Cena egzaminu: bez zmian.
✔️ Wymagania wstępne: nadal brak. Nie musisz mieć doświadczenia ani innych certyfikatów.
✔️ Odnowienie certyfikatu: nadal nie trzeba. ECBA pozostaje certyfikatem „na całe życie”.
A co się zmienia?
Zakres wiedzy – więcej tematów i nowe źródło informacji
Dotychczas egzamin opierał się na 4 z 6 obszarów z BABOK Guide. Od 21 lipca 2025 obowiązywać będzie pełen zakres – wszystkie 6 obszarów.
Dodatkowo, pojawia się nowe źródło wiedzy: BA Business Analysis Standard. To oznacza:
- szerszy zakres tematyczny,
- konieczność przyswojenia nie tylko podstaw, ale też szerszego kontekstu pracy analityka,
- większy nacisk na realne standardy i praktyki w analizie biznesowej.
Jeśli do tej pory myślałaś/myślałeś, że wystarczy „liznąć” BABOK-a, to od teraz trzeba będzie podejść do tematu bardziej kompleksowo.
Dłuższy egzamin – więcej czasu na przetwarzanie
- Było: 60 minut
- Będzie: 75 minut
Dlaczego więcej czasu? Bo pojawi się więcej informacji kontekstowych, opisy sytuacji, rozbudowane pytania. Egzamin wymaga teraz nie tylko znajomości pojęć, ale też refleksji, analizy sytuacji i wyboru najbardziej adekwatnego rozwiązania.
Nowy typ pytań – więcej sytuacyjnych scenariuszy
I to moim zdaniem największa zmiana.
Do tej pory pytania były raczej suche, proste, jednolinijkowe, mocno oparte na definicjach. Teraz?
- Więcej opisów sytuacyjnych,
- Pytania z kontekstem „co byś zrobił w tej sytuacji?”,
- Odpowiedzi również bardziej rozbudowane.
To zmienia całkowicie sposób myślenia o egzaminie. Już nie wystarczy „wkuć BABOK-a” . Trzeba zrozumieć, jak stosować tę wiedzę w praktyce.
Wymagania do podejścia i odnowienia – bez zmian
Tutaj akurat dobra wiadomość: nadal nie trzeba mieć żadnego doświadczenia ani wcześniejszych certyfikatów, żeby podejść do ECBA.
I nadal nie trzeba go odnawiać. Certyfikat jest ważny bezterminowo. Dla wielu osób to duży plus, szczególnie jeśli robią go „na start”, a potem planują rozwijać się dalej np. w kierunku CCBA lub CBAP.
Szczegółowy zakres egzaminu ECBA – przed i po zmianach
No dobra, to teraz konkrety. Jak dokładnie wyglądał zakres egzaminu ECBA przed zmianami, a jak będzie wyglądać od 21 lipca 2025?
Jak było do tej pory?
Przed zmianą cały egzamin ECBA opierał się w 100% na BABOK Guide. I to nie na całym, tylko na 4 z 6 obszarów wiedzy:
- planowanie i monitorowanie analizy,
- wydobywanie i współpraca,
- analiza i modelowanie wymagań,
- zarządzanie cyklem życia wymagań.
To był taki „rdzeń”, esencja pracy z wymaganiami, czyli to, z czym każdy analityk biznesowy spotyka się na co dzień. Poza tym w pytaniach pojawiały się też tematy takie jak: potrzeba, rozwiązanie, interesariusz, wartość i kontekst, czyli kluczowe elementy analizy biznesowej.
Jak będzie po zmianach?
Po zmianach egzamin nie będzie już oparty wyłącznie na BABOK Guide. Zamiast tego:
- 60% pytań będzie z BABOK Guide (i to już w pełnym zakresie – 6 z 6 obszarów),
- 40% pytań z nowego źródła – BA Business Analysis Standard.
Powraca więc analiza strategii i ocena rozwiązania, które wcześniej (od 2021) wypadły z ECBA. I szczerze? Bardzo się z tego cieszę. Jako fanka strategii zawsze uważałam, że to jeden z fundamentów skutecznej analizy. A ocena rozwiązania? To przecież sedno pracy z feedbackiem i zwinnych podejść. Cieszę się, że znowu będą obowiązkowe.
Co wnosi BA Standard?
To nowe źródło wiedzy dodaje trzy istotne obszary:
- Zrozumienie analizy biznesowej – 20% pytań
- Mindset efektywnej analizy – 14% pytań
- Implementowanie analizy biznesowej – ok. 6% pytań
Do tego oczywiście dochodzą „klasyki” z BABOK-a: potrzeba, zmiana, wartość, kontekst, rozwiązanie, interesariusze. Każdy z nich ma ok. 10% udziału w puli pytań. IIBA stawia więc na szerszy kontekst: nie tylko co robisz jako analityk, ale też jak myślisz, jak się zachowujesz i jak rozumiesz swoją rolę.
To przesunięcie jest istotne, bo pokazuje, że ECBA przestaje być tylko testem ze słowniczka pojęć. Teraz to bardziej test na świadomość roli analityka w organizacji.
Przykładowe pytania w egzaminie ECBA – jak się zmieniają?
Do tej pory pytania w ECBA były krótkie, konkretne, często zamknięte w jednym zdaniu. Odpowiedzi krótkie, czasem jednowyrazowe. Taki styl był wygodny do „odhaczenia”, ale niekoniecznie odzwierciedlał realia pracy.
Od lipca 2025 to się zmienia:
- Pytania będą dłuższe, często złożone z dwóch lub więcej zdań.
- Więcej kontekstu, scenariuszy, opisów sytuacji.
- Odpowiedzi też dłuższe, bardziej złożone i wymagające przemyślenia.
To oznacza, że zostaje ta sama liczba pytań (50), ale każde z nich będzie wymagało więcej przetwarzania – językowo, koncepcyjnie, logicznie. Będzie trzeba czytać uważnie, analizować sytuację i myśleć praktycznie: co zrobiłabym w tej sytuacji? od czego bym zaczęła?
Nie oszukujmy się. Trochę się trzeba będzie nagłówkować, ale… to ma sens. Bo analiza biznesowa to nie test z pamięci, tylko zorientowanie się w kontekście i podejmowanie decyzji.
Techniki w ECBA – co się zmienia?
W poprzedniej wersji egzamin obejmował wszystkie 50 technik z BABOK Guide. Teraz IIBA zawęża ten zakres do 20 kluczowych technik, które – ich zdaniem – najlepiej odzwierciedlają codzienną pracę analityka.
To dobra wiadomość, bo ułatwia przygotowanie do egzaminu i skupia się na tym, co naprawdę się przydaje. Nie musisz znać wszystkich 50 technik na pamięć, a tylko te, które rzeczywiście są stosowane w praktyce.
Natomiast te 20 technik, które zostały to zarządzanie backlogiem, burza mózgów, analiza możliwości biznesu, analiza reguł biznesowych, gry współpracy, modelowanie danych, analiza dokumentów, wywiady, nauka z doświadczeń, kluczowe wskaźniki, efektywności, modelowanie organizacji, analiza procesów, modelowanie procesów, zarządzanie i analiza ryzyka. Mamy też analizę przyczyn źródłowych, modelowanie zakresu listy, interesariuszy, mapy i persony, analizy SWOT, historyjki, użytkownika i warsztaty.
BA Standard i trzy nowe obszary do nauki – co trzeba wiedzieć?
BA Standard ma ok. 50 stron, ale na potrzeby egzaminu ECBA kluczowe są głównie 3 obszary. I to zaledwie około 15 stron materiału, który generuje aż 40% wszystkich pytań w nowej wersji egzaminu ECBA.
1. Zrozumienie analizy biznesowej (20%)
To największy z nowych obszarów – co piąte pytanie na egzaminie będzie dotyczyć właśnie tego.
Kandydat musi wiedzieć m.in.:
- czym jest analiza biznesowa,
- jaka jest jej rola w procesie zmiany,
- jakie działania podejmuje analityk w różnych kontekstach.
Pojawią się też pytania o BACCM – Business Analysis Core Concept Model z BABOK Guide. Chodzi o zrozumienie 6 podstawowych pojęć: zmiana, interesariusz, potrzeba, rozwiązanie, wartość i kontekst. Kandydat powinien:
- wyjaśnić, jak te koncepcje są ze sobą powiązane,
- opisać, jak analiza biznesowa wspiera tworzenie wartości (zarówno dla organizacji, jak i w szerszym ujęciu rynkowym),
- zdefiniować pojęcie wartości w analizie i zrozumieć, jak oceniać wyniki działań.
2. Mindset efektywnego analityka (14%)
Kolejny obszar to tzw. mindset, czyli sposób myślenia i postawa sprzyjająca skutecznej analizie.
Tu kandydat powinien rozumieć:
- jak postawy wpływają na efektywność działań analitycznych,
- jakie wartości i zasady powinny kierować jego pracą,
- jak je wdrażać w codziennych decyzjach.
To nie jest „miękki” dodatek, to konkretna część egzaminu, która sprawdza, czy rozumiesz swoje podejście do analizy i potrafisz świadomie je stosować.
3. Implementowanie analizy biznesowej (ok. 6%)
Trzecia nowość w ECBA to pytania o wdrażanie analizy biznesowej w praktyce.
Kandydat powinien m.in.:
- rozróżniać role w analizie i rozumieć, jak mogą się różnić w zależności od kontekstu,
- porównywać różne podejścia do analizy i dobrać odpowiednie do sytuacji,
- rozpoznawać czynniki organizacyjne wpływające na pracę analityka,
- odróżniać wymagania biznesowe od opisu rozwiązania.
To bardzo praktyczne zagadnienia i w moim odczuciu świetnie, że trafiły do egzaminu. Bo właśnie z tym najczęściej mierzymy się w pracy.
Chcesz zdać egzamin ECBA przed zmianami? To ostatni moment
Jeśli zależy Ci na podejściu do ECBA według starych zasad (do 20 lipca 2025) – warto działać szybko. Cały świat będzie próbował zapisać się w ostatnich dniach, więc liczba terminów może się wyczerpać.
Moja rada? Najpierw zapisz się na egzamin, a dopiero potem ucz się do niego. Sama świadomość terminu mocno Cię zmotywuje.
Jak się przygotować krok po kroku?
- Wybierz kurs i przygotuj materiały.
- Zapisz się na egzamin ECBA – najlepiej jeszcze w czerwcu/lipcu.
- Rób testy próbne – jeśli osiągasz wyniki ok. 70–80%, jesteś na dobrej drodze.
- Zdaj egzamin do 20 lipca 2025 – i dodaj certyfikat do CV oraz LinkedIna.
Przygotuj się z nami – ECBA z analiza IT
Jeśli chcesz przygotować się razem z nami – dołącz do ponad 566 osób, które już z nami zdały ECBA.
Mamy:
- bazę 250 pytań testowych na starych zasadach,
- pięć pełnych zestawów testowych, analizowanych pod kątem realnej zdawalności,
- doświadczenie oparte na danych. Wiemy, że wynik 70% w naszych testach oznacza sukces na egzaminie.
I co najważniejsze:
jeśli nie zdasz egzaminu po naszym kursie – zwrócimy Ci koszt drugiego podejścia.
Tak, zapłacimy za Twój kolejny egzamin. Bo jesteśmy pewni, że jeśli dobrze przerobisz materiał, to zdasz. Tak samo jak inni.
Opcje przygotowania:
✅ Kurs pełny: „Zdobyć certyfikat ECBA IIBA” – 1297 zł
Zostaje z Tobą na zawsze – dostęp do materiałów, testów, map myśli, pomocy dydaktycznych.
✅ Pakiet testów ECBA – 611 zł
Tylko testy, czyli 250 pytań w 5 zestawach, idealne do sprawdzenia gotowości.
✅ Subskrypcja miesięczna – 497 zł
Dostajesz dostęp na miesiąc, korzystasz z pełnej bazy kursów. Jeśli zrezygnujesz – dostęp wygasa. Ale jeśli chcesz się tylko przygotować do ECBA, to świetna opcja na start.
🎁 Kod rabatowy: ECBA2025
Dla osób, które trafiły tu z bloga mamy 20% zniżki na wszystkie opcje powyżej. Wystarczy, że do 20 lipca 2025 wpiszesz w koszyku kod ECBA2025.
